Lekarz: Mamy wysyp zatorów. Opowiedział o nowej przyczynie

Wzrost liczby zatorów — alarmujący problem zdrowotny

Udary mózgu to jedna z najpoważniejszych przyczyn zgonów oraz trwałego kalectwa na całym świecie. Spośród wszystkich udarów zdecydowana większość, bo aż 85%, to udary niedokrwienne wywołane przez zatory. Główne przyczyny tych zatorów to przede wszystkim nieleczone nadciśnienie, otyłość oraz miażdżyca, jednak coraz częściej specjaliści zwracają także uwagę na migrenę jako czynnik ryzyka. Coraz więcej pacjentów dotkniętych udarami to osoby młode, nawet przed ukończeniem 40. roku życia.

 

Statystyki udarów mózgu w Polsce — niepokojące fakty

W naszym kraju corocznie rejestruje się około 90 tysięcy udarów mózgu. Z każdym rokiem chorują coraz młodsi ludzie — co potwierdzają najnowsze dane opublikowane przez Polskie Towarzystwo Neurologiczne oraz Fundację Zdrowie i Edukacja Ad Meritum. Profesor Konrad Rejdak z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie podkreśla, że wzrost liczby przypadków jest znaczący, a udary dotykają nawet kilkuletnich dzieci, które czasem wymagają mechanicznego usunięcia zatorów w mózgu.

W Polsce co 6,5 minuty wydarza się udar mózgu. Niestety, coraz częściej diagnostyka i leczenie obejmują młodsze pokolenia, czego dowodem były między innymi hospitalizacje wieloletnich dzieci z udarami – mówi prof. Konrad Rejdak.

 

 

Najczęstsze przyczyny powstawania zatorów

Do nagłych incydentów, które prowadzą do udarów niedokrwiennych, dochodzi w momencie zwężenia lub zamknięcia tętnic zaopatrujących mózg w krew. Do głównych powodów powstawania zatorów należą:

• Nadciśnienie tętnicze – niekontrolowane wysokie ciśnienie uszkadza ściany naczyń, co sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych oraz mikrourazów, które mogą inicjować powstawanie skrzepów;
• Miażdżyca – główna przyczyna większości zatorów, gdzie fragmenty blaszek miażdżycowych oderwane z naczyń mogą blokować przepływ krwi;
• Choroby serca – szczególnie zaburzenia rytmu, takie jak migotanie przedsionków, niewydolność serca oraz wady zastawek, sprzyjają powstawaniu skrzeplin, które mogą migrować do mózgu;
• Otyłość i cukrzyca typu 2 – przyspieszają procesy miażdżycowe oraz nasilają ryzyko zakrzepów;
• Palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu – osłabiają naczynia krwionośne i zaburzają krzepliwość krwi, zwiększając tym samym ryzyko zatorów;
• Długotrwały stres, niedobór snu oraz siedzący tryb życia – także mają negatywny wpływ na układ krążenia i sprzyjają powstawaniu zatorów.

 

Migrena jako czynnik ryzyka udaru niedokrwiennego

Migrena, zwłaszcza ta z aurą, jest coraz częściej wskazywana jako niezależny czynnik ryzyka udarów niedokrwiennych. Ten specyficzny rodzaj migreny charakteryzuje się występowaniem objawów neurologicznych takich jak błyski, mroczki, zaburzenia widzenia, mowy czy czucia, które poprzedzają ból głowy. Uważa się, że związane jest to z przejściowym niedokrwieniem wybranych obszarów mózgu, a także spastycznym skurczem naczyń krwionośnych, co zwiększa podatność na tworzenie skrzepów.

Niebezpieczne są także czynniki środowiskowe – stres, używki, palenie papierosów, a także nieleczenie nadciśnienia i otyłość. Szczególnie podwyższone ryzyko udaru mają pacjentki z migreną stosujące środki antykoncepcyjne hormonalne – wyjaśnia dr Paweł Kram, neurolog z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Szczecinie.

 

Udar niedokrwienny – szybkość działań ratuje życie

Objawy udaru niedokrwiennego pojawiają się nagle i wymagają natychmiastowej reakcji. Im szybciej rozpoznany zostanie udar i im szybciej pacjent trafi do specjalistycznego szpitala, tym większa szansa na skuteczne leczenie i ograniczenie trwałych następstw neurologicznych.

 

Do najważniejszych sygnałów świadczących o udarze należą:

• Nagłe osłabienie lub niedowład jednej strony ciała, na przykład opadanie kącika ust czy trudności w uniesieniu kończyn;
• Zaburzenia mowy, takie jak bełkotliwa mowa, trudności w wypowiadaniu lub rozumieniu zdań;
• Zaburzenia widzenia, obejmujące nagłą utratę wzroku w jednym oku lub podwójne widzenie;
• Zawroty głowy, problemy z równowagą i koordynacją wraz z uczuciem oszołomienia;
• Silny, nagły ból głowy, zwłaszcza jeśli dotąd nie występował taki rodzaj bólu;
• Utrata przytomności lub zaburzenia świadomości, takie jak dezorientacja czy trudności z logicznym myśleniem.

 

Prosty test FAST pomaga łatwo rozpoznać udar:

• F (face) – czy twarz jest niesymetryczna, jedna strona opada?
• A (arms) – czy chory może unieść obie ręce?
• S (speech) – czy mówi wyraźnie i rozumie proste zdania?
• T (time) – jeśli pojawi się którykolwiek z tych symptomów, należy natychmiast zadzwonić pod numer 112.

 

Udar to stan zagrożenia życia i wymaga niezwłocznej pomocy medycznej.