Czy Czarnobyl może się powtórzyć. 10 reaktorów RBMK nadal budzi niepokój naukowców.

Świat wiele nauczył się z dramatycznej w skutkach katastrofy w Czarnobylu. Choć to temat rzeka, a wiele spraw nadal owiane jest tajemnicą, kilka rzeczy wiemy na pewno.

 

Reaktor numer 4

Reaktor RBMK lub reaktor kanałowy dużej mocy przegrzał się, a wynikiem był wybuch wodoru i pożar. Od czasu katastrofy pojawiło się wiele pytań dotyczących samego reaktora i jego bezpieczeństwa.

Jak przedstawiono w serialu „Czarnobyl”, każdy reaktor RBMK działający na terenie ówczesnego Związku Radzieckiego został zmodyfikowany z uwzględnieniem fatalnej wady konstrukcyjnej, która dziś nie jest już tajemnicą.

 

Reaktor RBMK

Pręty kontrolne z grafitowymi końcówkami i uran o niskim poziomie wzbogacania czyniły reaktor RBMK jednym z najekonomiczniejszych. Jego ogromna zaleta była jednak również fatalną wadą, która zresztą przyczyniła się do katastrofy w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej.

Ekonomiczna budowa oznaczał wzrost reaktywności po zwiększeniu pary w rdzeniu, co prowadziło do utraty stabilności reaktora. Wiele oryginalnych funkcji zostało wprowadzone w celu obniżenia kosztów.

 

Modernizacja

Modernizacja przede wszystkim miała na celu zapobieganie wystąpieniu podobnego wypadku. Łatwo było powiedzieć, trudniej było zrobić. W Rosji do dziś działa 10 reaktorów RBMK i jest także jedyny kraj, który nadal korzysta z radzieckiego projektu.

Cztery RBMK znajdują się w Kursku, trzy w Petersburgu, a ostatnie trzy w Smoleńsku. Jeden ze smoleńskich reaktorów ma licencję, która wygasa w 2050 roku. Wszystkie pozostałe zostaną wycofane między 2021 a 2031 rokiem.

 

 

RBMK dziś

Choć rzeczywiście przeprowadzono modernizację prętów kontrolnych i paliwa, budowa reaktorów RBMK nadal budzi obawy niektórych naukowców zajmujących się energią jądrową.

Istniały podstawowe aspekty projektu, których nie można naprawić bez względu na to, co rosyjscy urzędnicy zrobili. Nie powiedziałbym, że byli w stanie podnieść ogólne bezpieczeństwo RBMK do standardu, jakiego można oczekiwać od reaktora z lekką wodą w zachodnim stylu. – powiedział Edwin Lyman

 

Powtórka z historii?

Światowe Stowarzyszenie Jądrowe stwierdziło, że kilka reaktorów w Kursku i Petersburgu, które zostały uruchomione w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, budzi niepokój w zachodnim świecie.

 

 

Rosja jednak utrzymuje, że zmodernizowane reaktory są w pełni zgodne z międzynarodowymi standardami bezpieczeństwa. Warto także pamiętać, że eksplozja w Czarnobylu była przede wszystkim wynikiem wielu zaniedbań.